Artikel uit de Salzburger Nachrichten van 22 maart 2022 door IRIS BURTSCHER.
BEELD: © SN/robert ratzer
Meer en meer willen zichzelf slijpen ….
Pandemie, waarschuwingen voor black-outs en een oorlog in Oekraïne: de graanmolens van Salzburg zijn in trek – zelfs in Alaska.
Molenstenen worden geslepen aan een werkbank, houten onderdelen worden ernaast samengevoegd. In het kantoor hiernaast rinkelt de telefoon elke minuut. De vraag naar graanmolens uit Salzburg is groot. En sinds het begin van de Russische aanval op Oekraïne is het weer gestegen. “Het veegt ons bijna weg”, zegt Christine Thurner, hoofd van het bedrijf Agrisan, dat sinds 1977 de graanmolens in Salzburg bouwt.
De eerste hausse kwam met de pandemie, toen velen het broodbakken als nieuwe hobby ontdekten. De grote vraag kwam voor Agrisan op een ongelegen moment: korte tijd later stuurden de Chinese eigenaren de Stiermarkse motorenfabrikant ATB failliet. En Thurner zat van de ene dag op de andere zonder leverancier. Ze wilde geen Chinese motoren kopen. “Het is een glumpert,” zegt ze. Na driekwart jaar vond ze vervangers in Italië, Duitsland en Hongarije.
Molens zonder motor zijn momenteel echter het meest gevraagd. “Al in de herfst, toen er sprake was van verduistering, wilden veel klanten handmolens”, zegt Thurner. Nu, met de oorlog in Oekraïne, gingen de bestellingen door het dak. “Mensen willen onafhankelijker zijn van de elektriciteitsvoorziening.” Er is momenteel een wachttijd van twaalf weken voor het MH8 model. Met of zonder motor, de baas is blij dat meer mensen de weg naar gezonde voeding terugvinden. “Als je je eigen meel maalt, denk je meer aan voeding.”
De fabriek is klein. Een dozijn werknemers werken hier. De baas is er trots op dat de helft van het personeel vrouw is. Het bedrijf werd opgericht door Thurners broer Johann. De eerste molen werd gebouwd door de toenmalige Palfinger ingenieur voor zijn vrouw. Nadat meer en meer bestellingen binnenkwamen via mond-tot-mondreclame, ging hij voor zichzelf beginnen. Toen hij in 2008 onverwacht overleed, nam zijn zus Christine het over. Verkoop van het bedrijf was voor hen uitgesloten, ondanks overnamebiedingen. Veel technische kennis stierf met haar broer. “Maar we hebben ons er doorheen gevochten,” zegt ze. Stap voor stap begon het er weer beter uit te zien.
De meeste molens worden verkocht in Duitstalige landen. Maar bestellingen komen uit de hele wereld. Zowel in een Grieks klooster als in een Japanse bakkerij wordt er spelt, rijst of tarwe mee gemalen. Een koper uit Alaska bedankte ons onlangs met een foto van de molen in de sneeuw. Bestellingen werden ontvangen uit Montana of de Maagdeneilanden. “We leren hier ook aardrijkskunde,” zegt Thurner. Het werd verzonden naar 70 landen.
Bijna alle onderdelen van de graanmolens komen uit Oostenrijk of een buurland. Niet alleen de buitenkant, maar ook de maalkamer is van hout in plaats van plastic. Hij wordt ook geleverd met een granieten slijpsteen en een roestvrijstalen schroefdraad. “Het duurt langer. Maar het garen kost ons evenveel aan inkoop als de molen van een concurrent aan omzet kost,” zegt Thurner. Het goedkoopste stuk kost 580 euro; grotere modellen kosten meer dan 2000 euro. “We zijn drie keer zo duur als anderen, maar onze molens gaan eeuwig mee.”
Als er toch iets kapot gaat, worden de molens in de werkplaats van Hallein gerepareerd. Er zijn ongeveer 400 molens per jaar. Slechts twee ervan kunnen niet meer gepatcht worden.
